EMEKLİ ASTSUBAYA ORDUEVİ YASAĞINDA AYM’DEN EMSAL NİTELİĞİNDE KARAR! ASTSUBAYA TAZMİNAT ÖDENECEK…

Orduevi yasağına ihlal kararı
KAYNAK : AYDINLIK.COM.TR / Olcay Kabaktepe

Anayasa Mahkemesi, bir internet sitesinde yayımlanan yazısındaki ifadeleri sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetleri sosyal tesislerine girişi süresiz yasaklanan emekli Astsubay Şükrü Irbık’ın başvurusunu kabul ederek ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.

Orduevi yasağına ihlal kararı! Emekli Astsubay Şükrü Irbık’a yönelik Orduevi yasağına Anayasa Mahkemesinden ihlal kararı

Emekli Astsubay Şükrü Irbık, emekliassubaylar.org isimli internet sitesinde 13 Mart 2014 tarihinde “Zihniyet Sürgünü” isimli bir yazı yayımladı. Yazıda Genelkurmay Başkanlığı aleyhine ifadeler kullandığı gerekçesiyle TSK bünyesinde oluşturulan kurul tarafından Irbık’ın 14 Mart 2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere TSK sosyal tesislerine girişinin süresiz yasaklanmasına karar verildi. Bunun üzerine Irbık, ordu evlerine ve diğer askerî tesislere girişinin süresiz yasaklanması kararının kaldırılması için Genelkurmay Başkanlığına başvurdu.

MANEVİ TAZMİNAT ÖDENECEK
Genelkurmay Başkanlığına yaptığı başvuru reddedilen Irbık, idari işlemin iptali için İdare Mahkemesine başvurdu. İlk derece mahkemesi Askerî Yüksek İdare Mahkemesinin yetki ve görev alanına girdiği gerekçesiyle davayı usulden reddetti. Askerî yargının kaldırılması üzerine dosya yine İdare Mahkemesi tarafından incelendi ve bu sefer davanın reddine karar verildi. İlk derece mahkemesi kararının temyiz edilmesi üzerine Danıştay temyiz başvurusunun reddiyle söz konusu kararı onadı. Irbık da bunun üzerine Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. Başvuruyu inceleyen AYM İkinci Bölümü, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Yüksek Mahkeme ayrıca Irbık’a 20 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

KARARIN GEREKÇESİ
AYM kararının gerekçesinde şöyle denildi:

“Somut olayda sosyal tesislerden yararlanma hakkından mahrum bırakma yaptırımının emekli ordu mensuplarına hangi şartlarda ve hangi sürelerle uygulanacağı hususunda şekli anlamda bir kanun bulunmamaktadır. Söz konusu yaptırımın 211 sayılı Kanun’un 98. maddesinde ifade edilen tesisin idaresi kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığı gibi salt bu ibareden yola çıkılarak kanun koyucunun konuyla ilgili temel kuralları belirleyip kanuni çerçeveyi çizdiği de kabul edilemez. Kaldı ki başvurucuya uygulanan yasaklama kararının dayanağı olan Yönetmelik’in 664. maddesi 211 sayılı Kanun’un 98. maddesini açıklayan yasal bir dayanak olarak kabul edilse bile öngörülebilirlik ve belirliliği sağlamaktan uzaktır.”

‘EMSAL NİTELİKTE’
Şükrü Irbık’ın vekili Avukat Dr. Mehmet Erkan Akkuş da Aydınlık’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Orduevi, kimsenin çiftliği değildir. Orduevinden istifade etmek, emekli ve çalışan askeri personelin sosyal hakkıdır. Orduevine giriş yasağı, orduevi kullanımı esnasında çevresine zarar veren kişilere uygulanması gerekirken; emekli astsubayların fikirlerini sansürlemek için bu yasağın keyfi olarak uygulanmasının anayasaya aykırı olduğu hükme bağlanmıştır. Anayasa Mahkemesinin bu kararı emsal niteliğindedir. Takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, personelin haklarının kısıtlanmasının keyfi olamayacağı bu kararla hükme bağlanmıştır. Sunulan imkanlardan faydalanma hakkının rütbe fark etmeksizin uygulanacağı ve bu uygulamanın önüne de arkasına takdir yetkisi alınarak verilen kararların geçemeyeceği Anayasa Mahkemesi tarafından da kabul edilmiştir.”

DAHA ÖNCE DE EMEKLİ ALBAY İÇİN BENZER KARAR VERİLMİŞTİ

Orduevlerine giriş yasağına tazminat
KAYNAK : HÜRRİYET.COM.TR

Anayasa Mahkemesi (AYM), eski Genelkurmay Başkanı Necdet Özel tarafından konulan orduevi yasağının ifade özgürlüğüne müdahale olduğu gerekçesiyle, emekli albayın ihlal başvurusunu kabul etti. AYM, emekli albaya 4 bin lira tazminat ödenmesine hükmetti. Karar, Genelkurmay’a girişi yasaklanan ve davaları reddedilen askerlere de tazminat yolunu açıyor.

YARGITAY 9. Ceza Dairesi’nce 9 Ekim 2013’te Balyoz’da verilen cezaları onamasından sonra dönemin Genelkurmay Başkanı Necdet Özel, kendisine yönelik eleştirilere yazılı bir açıklamayla cevap vererek, “TSK içinde ayırımcılık yapma, nifak sokma ve huzur bozmaya yönelik girişimleri kınadığını” belirtmişti. Harbiye 79’lular Derneği’nin başkanlığını yapan emekli Kıdemli Piyade Albay Hüsnü Şimşek, “Genelkurmay Başkanı’nın Balyoz açıklamasından sonra o koltukta 1 gün, 1 dakika daha oturmaması lazım” değerlendirmesi yapmıştı. Bunun üzerine Şimşek’in altı ay süreyle TSK sosyal tesislerine girmesi yasaklandı. Şimşek, bu yasaklama kararının iptali için dönemin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne (AYİM) dava açtı. AYİM, ‘üslubun eleştiri sınırlarını aştığı’ gerekçesiyle davayı reddetti.

Bunun üzerine Şimşek, 2015’te AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. AYM, Necdet Özel’in uyguladığı orduevi yasağının yasal dayanağının bulunmadığı ve ifade özgürlüğüne müdahale edildiği gerekçesiyle ihlal kararı verdi ve Şimşek’e 4 bin lira manevi tazminat ödemesine oybirliği ile hükmetti. AYM kararında Anayasa’daki ifade özgürlüğüne vurgu yapılarak, yasağın kanuni değil keyfi olduğu belirtildi. AYM kararında, özetle şöyle denildi:

EMEKLİ EMİR-KOMUTA DIŞI

“Başvurucunun basına yansıyan sözleri, Balyoz davasında verilen mahkûmiyet kararının Yargıtay tarafından onanması sonrasında ve muhatabın açıklamaları üzerine söylenmiştir. O dönem söz konusu davada çok sayıda emekli ve muvazzaf rütbeli askerler yargılanıp mahkûm olduğu için dava kamuoyunun gündeminde de yoğun bir şekilde tartışılmaktaydı. Bu çerçevede emekli albay ve aynı zamanda Harbiye 79 Derneği’nin başkanı olan başvurucunun, davaya ilgisiz kalması düşünülemez. Bu nedenle muhatabının açıklamalarından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirmiş olması, eleştiri sınırları içerisinde ve ifade özgürlüğü kapsamındadır.

Başvurucu emekli bir albay olup, askeri yapının emir-komuta hiyerarşisi içinde yer almamaktadır. Muvazzaf askerlerin üste itaat etmek, sır saklamak, siyaseten yansız davranmak ve siyasi faaliyetlerden kaçınmak gibi kanundan doğan vazifeleri bulunmaktadır. Ancak benzer vazife ve sorumlulukların emekliler için aynı oranda söz konusu olması beklenmemelidir.”

Kararın bir örneği de ‘bilgi ve gereği’ için Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) gönderildi.