EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR (EYT) İÇİN YASA TEKLİFİ
Bilecik Milletvekili Yaşar TÜZÜN tarafından “Stajda geçen sürelerin sigortalı olarak sayılması, emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla” TBMM’ye verilen Kanun Teklifi görüşülmesi amacıylaMeclis Plan ve Bütçe Komisyonuna geldi..
EYT ve Staj Mağdurları İçin Verilen Kanun Teklifi Komisyona Geldi!
Bilecik Milletvekili Yaşar TÜZÜN “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, uygulamada milyonlarca vatandaşımızın mağduriyetine yol açmaktadır. En fazla mağduriyet, gerekli prim ödeme gün sayısını tamamlamakla birlikte, mevzuatta öngörülen yaşı tamamlayamadığı emekli olamayanlarla çırak ve stajyer öğrenci olarak çalışma yaşamına başlayanlar açısından yaşanmaktadır.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamındaki çıraklar ve işletmelerde staj yapan, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim gören öğrencilerle yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler staj ve çıraklık döneminde sigorta girişi yapılmasına rağmen emeklilik hesabında (sigorta başlangıcı ve gün sayısı olarak) dikkate alınmamaktadır. Bu sürede sadece iş kazaları ile meslek hastalıkları ve hastalık sigortaları primleri ödenmektedir.
Uygulamada doğum, askerlik, aylıksız izin, doktora veya uzmanlık, avukatlık stajı gibi bazı süreler borçlanılabilmekte iken çırak veya stajyer olarak iş yaşamına başlayanlara bu imkan tanınmaktadır.
Kanunda, uzun vadeli sigortalılık başlangıcı olarak 18 yaş esas alınmasına karşın 16 yaş için ayrı bir asgari ücret belirlenmektedir.
Kanunun uygulamasından doğan mağduriyetin giderilmesi ve mesleki eğitimin özendirilmesi amacıyla çırak olarak çalışmaya veya staja başlanılan tarih uzun vadeli sigorta kolları bakımından da sigortalılık başlangıç tarihi olarak esas alınmalı, çıraklık ve staj süresi için borçlanma hakkı verilmelidir.
Kanunun uygulamada yarattığı bir diğer mağduriyet de kamuoyunda “yaşa takılanlar” olarak bilinen, prim ödeme gün sayısını ve sigortalılık süresinin doldurmasına rağmen mevzuattaki yaş şartını bekleyenlerin durumudur.
8 Eylül 1999 tarihinde çıkarılan 4447 sayılı Kanunla getirilen “Kademeli geçiş” hükümleri, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği için, 23 Mayıs 2002 tarihli 4759 sayılı Yasa ile emeklilik yaşı da kademeli olarak yükselmiştir.
Kademeli geçiş uygulaması 1999’dan önce işe başlayan sigortalıların emekli olacağı yaş 3 ila 10 yıl arasında uzamıştır.
Yaşanan ekonomik krizler ve başka gerekçelerle işsiz kalanlar prim ödemem süresini doldurmalarına rağmen, emeklilikte kademeli geçiş nedeniyle emekli aylığından yararlanamamaktadırlar. Bu vatandaşlarımız, belirli bir yaşın üzerinde oldukları için yeni iş bulmakta da zorlanmakta, belirli bir süreden sonra işsizlik ödeneği de alamamaktadır.
Milyonlarca vatandaşımız işsiz ve mağdur bir şekilde emeklilik için yaşının dolmasını beklemektedir. Bu durumdaki vatandaşları işverenler işe girmek için “yaşlı” görürken, devlet emeklilik hakkı vermek için “genç” olarak değerlendirmektedir.” Gerekçelerini sunmak suretiyle TBMM’ye sunmuş olduğu Kanun Teklifi görüşülmesi amacıyla Meclis Plan ve Bütçe Komisyonuna gelmiştir.